1. Eddy Lania, voorzitter van Dorpsbelang Vledder opent de avond en heet iedereen welkom.
2. Monique Molenaar, bezorgd inwoner van Vledder heeft zich het afgelopen jaar aangesloten bij de ‘Kerngroep Geen Gaswinning VDW velden’. Zij is in de materie gedoken en heeft een PowerPointpresentatie gemaakt. Deze wordt door haar gepresenteerd en toegelicht en is na te lezen op de website van Dorpsbelang Vledder en GAS DrOvF.
3. Eddy vraagt aan de deskundigen die na de pauze vragen gaan beantwoorden zich in het kort voor te stellen:

• Gerrit Wigger vertelt dat hij jaren voor de NAM heeft gewerkt. Hij geeft aan dat er een manier is om schadevrij gas te boren. In Schoonebeek loopt nu een pilot door de NAM voor deze methode. In Nijensleek wordt al het afvalwater van alle boringen van Vermilion in Nederland geïnjecteerd. Dit gebeurt op een verkeerde manier; hij geeft uitleg over deze gang van zaken en hoe het beter kan.
  Voor schade is er nog geen goede regeling. De bewijslast ligt bij de huiseigenaar. Er moet een beving geregistreerd zijn. Er staan meters in de buurt. Er is een beving van 2.8 in de Hoeve geweest.
• Erwin van Liempd houdt zich bezig met natuur, stikstof en andere opgaven in het landelijk gebied. Hij voorziet mogelijkheden om de gaswinning tegen te houden op basis van de stikstofregels.
• Renate den Hollander maakt de rol van de gemeente duidelijk: er is een reactie geweest op de bijeenkomst van KGG en Vermilion op 15 mei j.l.. Daarin staat dat de gemeente tegen gaswinning is. Zij voorzien problemen met verkeersoverlast en de UNESCO-status ven het werelderfgoed. Ook hebben ze kritiek op de manier van communiceren; de gemeente heeft van inwoners moeten horen dat de voorkeurslocatie 7.4 niet doorging en dat er nu gekeken gaat worden naar 7.1 of 7.2. De gemeente is aanwezig op bestuurlijke overleggen. Mocht de gaswinning toch doorgaan dan is de gemeente van plan om er zoveel mogelijk uit te halen voor de bewoners; er wordt hierbij gedacht aan een goede schaderegeling en een gebiedsfonds, waarbij de gemeente een percentage van de winst ontvangt.
• Chris Jungerling wacht op de MERfase 2 waarin de verwachte bodemdaling en effecten op de waterhuishouding worden beschreven. Er wordt gerefereerd naar andere producerende/lege velden rondom Vledder/Vledderveen waardoor een cumulatieve bodemdaling wordt verwacht.

In de pauze worden de briefjes met vragen verzameld en verdeeld naar onderwerp.

Eddy benoemt de vraag of er backup is voor de deskundigen. Bert Tigelaar van de Kerngroep geeft aan dat er in de Kerngroep mensen zitten die al meerdere jaren met deze zaak bezig zijn en zo heel wat deskundigheid hebben opgebouwd. Ook is er een netwerk van deskundigen waar ze een beroep op kunnen doen.
De vragen over verkeersveiligheid geeft hij door aan de gemeente en hij neemt ze mee bij het bespreken van het masterplan Vledder ivm de plannen voor (ver)bouw van sporthal, basisschool en dorpshuis.

Wat gebeurt er met de gaten waar gas uit wordt gepompt?
Gerrit vertelt dat het gasveld bestaat uit zandsteen met kleine gaatjes. Het gas bevindt zich in deze gaatjes waar het uitgepompt wordt. De zandsteen wordt daardoor samendrukbaar en zo door de lagen erboven in elkaar geduwd; dat veroorzaakt bodemdaling. Elke gaslaag wordt afgesloten door een zoutlaag waarvan gedacht werd dat deze stabiel was. Een onderzoek van Hans de Waal (Staatstoezicht op de Mijnbouw (SodM)) heeft uitgewezen dat deze zoutlaag stroperig is en er ‘zoutkruip’ ontstaat. Ook dat maakt dat de bodem in beweging komt.

Is het productiewater vervuild?
Ja, in het gasveld zit naast het te winnen gas ook zogenoemde condensaten, giftige stoffen zoals benzeen, tolueen, xyleen etc. Deze worden in het afvalwater opgelost en komen vrij in de atmosfeer bij ontgassing. Dat wat niet ontgast blijft in het productiewater zitten en wordt uiteindelijk in de put Nijensleek geïnjecteerd. Wateroverlast kan alleen ontstaan als er emissie door lekkages in pijpleidingen of installatiedelen ontstaan.

Komen er proefboringen? Ja.

Weet Vermilion hoeveel gas er in de VDWvelden zit?
Nee, alles is gebaseerd op berekeningen en het is niet zeker of er gas in de VDWvelden zit.
Is een schadefonds verplicht tot uitbetaling bij een gasboring? Dit is bij wet geregeld. Er is een bedrag van € 750.000 begroot bij het verlenen van de concessie. Dit schadefonds wordt beheerd door de overheid. De schade moet in Groningen gemeld worden bij het Instituut voor Mijnbouwschade Groningen, in overige delen van het land gaat de Commissie Mijnbouwschade hierover. Een landelijke regeling bij een commissie zou de voorkeur hebben.

Erwin van Liempd vat ‘zijn’ vragen over de gevolgen van gaswinning voor natuur, bodemdaling en waterstand samen in een korte uitleg: de bodemdaling trekt water weg van het al verdrogende Natura 2000 gebied. Dit is niet wenselijk voor het Drents Friese Wold (DFW) en ook in strijd met doelen van de EU en de provincie die juist willen dat de water onttrekkende werking moet worden verlaagd.
De inklinking van veen en leemgrond valt mee.
Stikstof is een probleem voor veel van de habitattypen in het DFW. Er is op dit moment geen afdoende beleid om de stikstofuitstoot voldoende te verlagen. Er is een habitatrichtlijn die stelt dat natuur niet mag verslechteren in Natura 2000 gebieden; verslechtering is al geconstateerd.

Wat houdt de MERfase 2 in?
MER staat voor milieu effect rapportage. In dit rapport wordt beschreven wat de gevolgen van de gasboring zijn voor het milieu. Dit omvat de boven- en ondergrondse activiteiten. Stikstof en natuur zijn sterke punten. Rechterlijke uitspraken worden de laatste tijd steeds strenger. Hij haalt hierbij de Schiphol vergunning aan die is terug gedraaid.
Juridisch gezien mag Vermilion gaan boren als het ministerie van KGG de toezegging doet. Dit kan ook al voordat het beroep bij de Raad van State (RvS) is afgehandeld. Als de RvS de klacht erkent zal Vermilion een schadeclaim indienen bij het ministerie. Dit vanwege contracten die in het verleden zijn gesloten.

Wat zou een no-go zijn voor de boring?
Erwin verwacht dat de boring sowieso doorgaat, maar dat we de omstandigheden zo gunstig mogelijk moeten creëren.

Hoe lang moet er in Nederland nog gas geboord worden?
Nederland wil in 2050 toch klimaatneutraal zijn? De boringen zijn een politieke keuze …………….

Alie Eiting introduceert zich als zijnde zeer actief lid van Milieudefensie sinds 2013 en bezig met diverse rechtszaken omtrent gaswinning o.a. op locatie Wapse.
Welke lessen zijn geleerd uit het vergunningstraject Wapse?
Achteraf zijn er veel misstanden ontdekt. Er lopen nu nog 5 rechtszaken. Bij de VDWvelden kan deze opgedane kennis nu aan de voorkant ingezet worden. De procedure bij de VDWvelden is wel iets anders: het is een Rijks Coördinatie Regeling (RCR) omdat het veld deels onder een Natura 2000-gebied ligt (namelijk onder Natura 2000-gebied Drents-Friese Wold & Leggelderveld (DFW&L) . Dit betekent dat de lagere overheden als gemeente, provincie en waterschap advies mogen geven, net als het SodM, maar dat deze adviezen door het ministerie genegeerd mogen worden.

Wat kunnen we doen als Vermilion zich niet aan de afspraken houdt van bijv. snelheid en/of hoeveelheid van gaswinning?
In het veld Diever en Vinkega heeft Vermilion sneller dan toegestaan gas gewonnen; er lopen gerechtelijke procedures. Onder een Natura 2000 gebied mag niet zomaar op een hoog niveau gas worden, omdat dit kan leiden tot een ongelijkmatige bodemdaling. Dit is vastgelegd in een Kamerstuk in 2002. Wanneer Vermilion zich daar niet aan houdt zal er via een rechtszaak een aanpassing van het winningsplan afgedwongen moeten worden. Aangezien er een project MER (MER fase 2) wordt opgesteld staat al vast dat Vermilion verwacht dat boven de m.e.r.-drempelwaarde van 500.000 Nm3 er dag gas kan worden gewonnen. Dit zal in de omgevingsvergunning vermeld moeten worden.

Vermilion heeft een strakke planning; komt deze altijd uit?
Nee, er zijn altijd onvoorziene omstandigheden zoals een kraan die even niet beschikbaar is, of bouwmaterialen die niet op tijd geleverd kunnen worden.

Hoe kunnen we nog invloed uitoefenen op de locaties 7.1/7.2. Wie zijn de eigenaren?
De locatie wordt door Vermilion waarschijnlijk gehuurd of gepacht. Niemand weet wie de eigenaren zijn en er schijnt al een intentieverklaring te bestaan. Er ontstaat discussie in de zaal wat er gedaan kan worden om de eigenaren te achterhalen en hen te overtuigen het niet aan Vermilion te verhuren of verpachten. Er wordt zelfs geopperd om met de pet rond te gaan om een tegenbod te doen. Vermilion zal waarschijnlijk alternatieven hebben voor de VDWvelden om de boring toch door te laten gaan en hebben het ministerie aan hun kant. Het is een ongelijke strijd. Of onteigening een optie is, is niet bekend.

Gerrit behandelt nog een aantal vragen.
Waar gaat het gas naar toe? In de VDWvelden zit hoogcalorisch gas; dit is niet geschikt voor particulier gebruik. In Zuidbroek wordt een fabriek gebouwd die dit gas kan mengen met stikstof waardoor het laagcalorisch gas en zo bruikbaar wordt voor de particulier. Er zijn langdurige contracten met Duitsland, dus het gas zou ook geëxporteerd kunnen worden.

Als het gasveld leeg blijkt te zijn kan het dan gebruikt worden voor injectie met afvalwater?
Ja die kans is aanwezig. Gerrit hoopt dat dit dan op de goede manier gaat gebeuren en niet zoals in Nijensleek.

Is het laten maken van een nulmeting verstandig?
Ja, maar dit gebeurt vaak op het verkeerde moment. Een nulmeting moet gebeuren voor de boring begint. In Leek is een bureau (Vergnes) die voor € 600 een nulmeting doet . Deze wordt ook door de rechtbank geaccepteerd. Er is ook sprake van autonome bodemdaling in tegenstelling tot bodemdaling door gaswinning. Bij een schaderechtszaak is het lastig om uit te maken wat de oorzaak van de schade is.

Wie doet metingen van trillingen en aardbevingen?
De meetapparatuur is geplaats en wordt in de gaten gehouden door het KNMI. Zij plaatsen de meters op basis van een matrix.

Wie voert de MERfase 2 uit?
Royal Haskoning BV. is een onafhankelijk bedrijf, maar wordt ingehuurd door Vermilion. Dit bedrijf heeft ook MERfase 1 verzorgd.
Gerrit voegt toe dat een handhavingsverzoek bii het SodM kan worden ingediend in het geval Vermilion zich niet houdt aan de inhoud van de winningsvergunning/omgevingsvergunning. SodM kan dan bij honorering van het handhavingsverzoek dwangsommen opleggen of de vergunningen intrekken. Wanneer de indiener het niet eens is met het besluit van SodM kan dit worden voorgelegd aan de rechter.

Is gaswinning zonder schade mogelijk?
Ja, wanneer tegelijk met de gaswinning water in het onderste deel van het reservoir, bij voorkeur onder het gas/water contact, wordt toegevoegd. Dit water kan via een pijpleiding uit de Waddenzee komen.

Rond 22.00 u sluit Eddy deze informatieve bijeenkomst en geeft een korte samenvatting.
Punten van aandacht zijn:

• Wie zijn de eigenaren van locaties 7.1 en 7.2 en wat kunnen we daarmee?
• Is er een alternatieve gaswinning mogelijk zonder bijkomende schade?
• We brengen de achteraf geleerde lessen uit andere boorlocaties nu aan de voorkant bij de VDWvelden in
• Nulmetingen
• Verkeerssituatie.

Aan dit verslag kunnen door derden geen rechten worden ontleend . Alle opmerkingen zijn op persoonlijke titel gemaakt.

Voor verslag,
Bettine Oostheim, op persoonlijke titel